Lise Sore
Locatie GGz Breburg - Dongekant
De foto’s bieden Sore de mogelijkheid om later, met meer afstand, te bestuderen wat er tijdens een uitbarsting van emotie heeft plaatsgevonden. Lise analyseert deze beelden via een arbeidsintensief tekenproces om beter te begrijpen wat er van binnen gebeurt. “Ik rek het momentum van een foto uit om elke vezel te begrijpen.” Het tekenen is een meditatief en bevrijdend verwerkingsproces dat helpt om de emotionele ballast weer los te laten. Naarmate het maakproces vordert kan Sore het werk en gevoel steeds objectiever tegemoet treden. Gaandeweg krijgt Lise steeds meer afstand tot de emotie waar alles mee begonnen is en begint het kunstwerk de therapeutische waarde van het maken zelf te overstijgen.
De oorsprong van Lise Sore’s werk is dan ook intens persoonlijk, maar tegelijkertijd gaat het niet over hen. Het tekenen is paradoxaal genoeg een persoonlijke vertaling van een subjectieve ervaring die het eindresultaat een universele zeggingskracht geeft. Bepaalde keuzes zijn bewust gemaakt om het universele karakter van de beelden te accentueren: dankzij Sore’s karakteristieke gemillimeterde haar speelt een kapsel bijvoorbeeld geen rol. Vrouwelijke kenmerken van het lichaam zijn sowieso minder zichtbaar in recente zelfportretten. Sore’s gender is fluïde en hen toont ons vooral een naakt en kwetsbaar mens. Zelfs hen naam is onderdeel van een spel met identiteit: Lise Sore is niet de geboortenaam van de kunstenaar. Het is een pseudoniem dat de kunstenaar heeft aangenomen, maar dat als een vervellende slang ook weer afgeschud kan worden als het zijn taak vervuld heeft. “Ik heb altijd nog andere namen om op terug te vallen.” Voorlopig geeft deze naam Lise de ruimte voor (zelf)onderzoek naar identiteit, maar het zorgt er ook voor dat wij als toeschouwers minder dichtbij komen.
Als drager voor de tekeningen kiest Sore meestal transparante materialen als vlieseline of kaasdoek. Het vereist veel kracht om het grafiet in de losse vezels van deze doeken te werken, maar dan nog zullen de beelden door de aard van de dragers onvermijdelijk met de tijd vervagen. Net als de intensiteit van een emotie of een herinnering, zijn de werken vluchtig en verdwijnen gaandeweg. Tijdens de residentieperiode bij Vrouw Muskens, gevestigd in een oude leerlooierij, experimenteerde Sore met een ondoorzichtige drager: het lichaam wordt dit keer aangebracht op een huid van zacht splitleer. Het lichamelijke materiaal vormt in deze werkperiode een brug van Sore’s werk waarin het lichaam centraal staat, naar een recentere ontwikkeling: tekeningen van de omgevingen waarin Lise zich begeeft. De ruimte om het lichaam heen speelde lang geen rol in het werk, maar sinds kort betrekt Lise ook de omgeving in hen artistieke onderzoek. Sinds 2020 tekent Sore landschappen om de interactie tussen de binnen- en buitenwereld te onderzoeken: waar overlappen die twee? Welke invloed heeft de één op de ander? Lise kiest plekken uit de directe omgeving om te verkennen hoe die van invloed zijn op hen innerlijke gesteldheid. Bij Vrouw Muskens tekende Lise onder andere de poort die de residentielocatie van het aangrenzende GGZ-terrein scheidt. Tijdens een eerdere werkperiode bij psychiatrische kliniek Mentrum in Amsterdam leerde Sore al dat de lijn tussen opgenomen worden in een kliniek en functioneren in de maatschappij erg dun kan zijn.
Kwetsbare mentale gezondheid wordt bij de GGZ in afzondering behandeld, terwijl Sore aan de andere kant van het hek met soortgelijke thema’s werkt als functionerend lid van de maatschappij. Wat betekent het voor je binnenwereld als je daardoor niet meer kunt meedraaien in de buitenwereld? Hoe behandelen wij mensen die worstelen met een innerlijke strijd? Welke invloed heeft de omgeving daarbij? De extremen in emotionele gesteldheid en de kleine wereld van de cliënten met direct daarnaast de vrijheid van een emotionele kunstenaar heeft Lise Sore bij Vrouw Muskens aangezet tot het maken van sterke beeldende reflecties op dergelijke vraagstukken.
